کاکتوسها یکی از محبوبترین گیاهان آپارتمانی و فضای باز هستند که به دلیل ظاهر منحصربهفرد، تواناییشان در ذخیره آب، و مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی، طرفداران بسیاری دارند.
این گیاهان زیبا نهتنها به دکوراسیون منزل جلوهای مدرن و خاص میدهند، بلکه نگهداری آسانی هم دارند و برای کسانی که وقت زیادی برای رسیدگی به گلها ندارند، انتخابی عالی هستند.
این گیاهان از خانواده Cactaceae بوده و بیش از 2000 گونه مختلف دارند. انواع کاکتوس شامل گونههایی با شکلها، اندازهها، و نیازهای متنوع هستند که برای محیطهای مختلف، از خانه تا باغ، مناسبند.
در این مقاله از موگه فلاور با انواع کاکتوس، روش نگهداری و نکات تکثیر آنها آشنا میشوید تا بتوانید بهترین گونه را برای خانه یا محل کارتان انتخاب کنید.
با تاج گل ترحیم، پیام آرامش و احترام بفرستید…

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکا
- ویژگی: دارای پدهای صاف و پهن
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-90 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای جنوبی
- ویژگی: گلهای بزرگ و معطر
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 60-240 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مکزیک
- ویژگی: خارهای حلقهای و گلهای کوچک
- میزان نور: متوسط تا زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-30 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مکزیک و تگزاس
- ویژگی: دارای طرحهای ستارهای
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: خیلی کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-30 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آرژانتین و بولیوی
- ویژگی: دارای گلهای رنگارنگ
- میزان نور: متوسط تا زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 3-90 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مکزیک
- ویژگی: خارهای بلند و ضخیم
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-300 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای مرکزی
- ویژگی: میوههای خوراکی (تیونا)
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 40-500 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای جنوبی
- ویژگی: رشد سریع و قامت بلند
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 30-100 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مکزیک
- ویژگی: فرم کروی و خارهای طلایی
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 10-180 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آفریقا
- ویژگی: دارای برگهای ضخیم و گوشتی
- میزان نور: متوسط
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 20-100 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آفریقای جنوبی
- ویژگی: شبیه به سنگهای رنگی
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: خیلی کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 1-10 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای جنوبی
- ویژگی: گلهای زرد و قرمز
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-45 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: جنگلهای استوایی
- ویژگی: رشد آویز و بدون خار
- میزان نور: کم تا متوسط
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 3-3.5 متر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: کارائیب و آمریکای جنوبی
- ویژگی: کلاهک پشمی روی ساقه
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-45 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: بولیوی و آرژانتین
- ویژگی: گلهای رنگارنگ و بزرگ
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-45 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: پرو و مکزیک
- ویژگی: ساقه بلند و پیچیده
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 15-45 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای جنوبی
- ویژگی: گلهای بزرگ و سفید
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 30-1500 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مکزیک
- ویژگی: خارهای پیچیده و گلهای کوچک
- میزان نور: متوسط
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 5-50 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: مناطق گرمسیری
- ویژگی: گلهای بزرگ و زیبا
- میزان نور: متوسط
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 30-500 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آفریقای جنوبی
- ویژگی: ساقههای کوتاه و پراکنده
- میزان نور: کم تا متوسط
- میزان آبیاری: کم
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 30-300 سانتیمتر

توضیحات بیشتر
- زیستگاه: آمریکای جنوبی
- ویژگی: گلهای زیبای رنگی
- میزان نور: زیاد
- میزان آبیاری: متوسط
- ارتفاع بعد از رشد کامل: 5-50 سانتیمتر
انواع کاکتوس و نحوه نگهداری
کاکتوسها گونههای متنوعی دارند؛ از مدلهای کوچک و آپارتمانی تا کاکتوسهای بزرگ و بیابانی. هر کدام از آنها شرایط خاصی برای نور، آبیاری و خاک نیاز دارند، اما در کل با کمی توجه میتوان سالها از زیباییشان لذت برد.
انواع کاکتوسهای کوچک و زینتی
کاکتوسهای زینتی تنوع بسیار بالایی دارند و میتوانند به راحتی زیبایی و طراوت را به محیط زندگی اضافه کنند. برخی از محبوبترین آنها عبارتند از:
کاکتوسهای مینیاتوری
کاکتوسهای مینیاتوری مانند مامیلاریا (Mammillaria) به دلیل اندازه کوچک و ظاهر جذاب خود، گزینهی مناسبی برای آپارتمانها هستند.
لحظات شما با یک دسته گل ر ز زیباتر می شود…
روشهای نگهداری:
- نور: نیاز به نور زیاد دارند اما باید از تابش مستقیم خورشید در ظهر جلوگیری شود.
- آبیاری: آبیاری باید محدود باشد؛ معمولاً هر دو هفته یکبار در فصل رشد و ماهی یکبار در زمستان کافی است.
- خاک: استفاده از خاک شنی و ماسهای مناسب است.
کاکتوسهای گلدار
کاکتوسهایی مانند اچینوپسیس (Echinopsis) که گلهای زیبایی تولید میکنند، از پرطرفدارترین انواع کاکتوس هستند.
روشهای نگهداری:
- نور: به نور فراوان نیاز دارند و بهترین مکان برای آنها پشت پنجره است.
- آبیاری: آبیاری متعادل، بهویژه در زمان گلدهی، اهمیت دارد.
- خاک: خاک زهکشدار با مقدار کمی کود مناسب است.
با گل فردوس و نحوه نگهداری و مراقبت از آن آشنا شوید.
کاکتوسهای خانگی محبوب
برای نگهداری گل کاکتوس در خانه، انتخاب گونههای مناسب بسیار مهم است. در زیر چند نوع گل کاکتوس خانگی و روش نگهداری آنها آورده شده است:
برای هر مناسبت، باکس گل خاص داریم…
کاکتوس زیبرا (Haworthia fasciata)
این کاکتوس کوچک با برگهای راهراه و گوشتی، گزینهای عالی برای دکوراسیون داخلی است.
روش نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم و ملایم برای این گیاه مناسب است.
- آبیاری: هر دو هفته یکبار آبیاری در فصل رشد و کمتر در زمستان کافی است.
- خاک: خاک شنی با زهکشی خوب.
کاکتوس گلابی خاردار (Opuntia)
این کاکتوس با شکل پدهای بیضی و تیغهای نرم، ظاهر منحصربهفردی دارد.
روش نگهداری:
- نور: نور مستقیم خورشید را ترجیح میدهد.
- آبیاری: خاک باید کاملاً خشک شود قبل از آبیاری مجدد.
- خاک: خاک سبک و ماسهای.
کاکتوس کریسمس (Schlumbergera)
این کاکتوس گلدار در فصل زمستان گل میدهد و به همین دلیل به کاکتوس کریسمس معروف است.
روش نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم یا سایه روشن.
- آبیاری: خاک باید مرطوب باشد اما نباید خیس بماند.
- خاک: خاک غنی با زهکشی مناسب.
کاکتوس آستروفیتوم (Astrophytum)
این کاکتوس با شکل کروی و نقاط سفید روی سطحش بسیار جذاب است.
روش نگهداری:
- نور: نور مستقیم خورشید.
- آبیاری: آبیاری کم؛ معمولاً هر سه هفته یکبار کافی است.
- خاک: خاک شنی و زهکشدار.
کاکتوس ستون طلایی (Echinocactus grusonii)
کاکتوسی با تیغهای زرد و ظاهر کروی بزرگ که مناسب دکوراسیون داخلی است.
روش نگهداری:
- نور: نور مستقیم خورشید یا نور زیاد غیرمستقیم.
- آبیاری: هر دو هفته یکبار در تابستان و کمتر در زمستان.
- خاک: خاک ماسهای با زهکشی بالا.
کاکتوس ریکرک (Rhipsalis baccifera)
کاکتوسی آویزان با ساقههای بلند و نازک که بیشتر در گلدانهای آویز استفاده میشود.
روش نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم و سایهروشن.
- آبیاری: خاک باید کمی مرطوب بماند، اما از آبیاری زیاد اجتناب کنید.
- خاک: خاک غنی و زهکشیدار.
کاکتوس فنری (Mammillaria elongata)
این کاکتوس با ساقههای باریک و تیغهای طلایی زیبا بسیار جذاب است.
روش نگهداری:
- نور: نور مستقیم خورشید را ترجیح میدهد.
- آبیاری: آبیاری کم و در فواصل طولانی.
- خاک: خاک شنی با زهکشی مناسب.
کاکتوس کاج کریسمس (Hatiora salicornioides)
کاکتوسی با ظاهر شاخهمانند که در فصل بهار گلهای کوچک زرد تولید میکند.
روش نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم یا سایهروشن.
- آبیاری: خاک مرطوب اما نه خیس باشد.
- خاک: خاک غنی با زهکشی بالا.
کاکتوس خرفهای (Portulacaria afra)
این کاکتوس با برگهای کوچک گوشتی و ساقههای ضخیم، بسیار مقاوم و زیباست.
روش نگهداری:
- نور: نور زیاد اما غیرمستقیم.
- آبیاری: هر دو هفته یکبار در فصل رشد و کمتر در زمستان.
- خاک: خاک ماسهای با زهکشی خوب.
کاکتوس چانه (Gymnocalycium)
این کاکتوس کروی با گلهای رنگارنگ، یکی از پرطرفدارترین گونههای زینتی است.
روش نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم یا مستقیم ملایم.
- آبیاری: آبیاری در فصل رشد هر دو هفته یکبار و در زمستان کمتر.
- خاک: خاک سبک با زهکشی مناسب.
انواع کاکتوسهای بیابانی
این نوع کاکتوسها، مانند کاکتوسهای ساجوارو (Saguaro) و خارپشتی، به طور عمده در مناطق خشک و بیابانی رشد میکنند. مشخصهی اصلی آنها داشتن ساقههای ضخیم برای ذخیره آب و تیغهای متعدد است که از آنها در برابر حیوانات و تبخیر آب محافظت میکند.
۱. کاکتوس ساگوارو (Saguaro – Carnegiea gigantea)
-
زیستگاه: بیابان سونورا (آریزونا و مکزیک)
-
مشخصات: قد بلند (تا ۱۲ متر)، بازوهای شاخهمانند
-
نکته خاص: گل ملی ایالت آریزونا، رشد بسیار کند
روش نگهداری:
-
نور: نور مستقیم و زیاد.
-
آبیاری: در تابستان هر ۲۰ روز یکبار.
-
خاک: ترکیب ماسه، خاک برگ و پرلیت.
۲. بارل کاکتوس (Barrel Cactus – Ferocactus spp.)
-
زیستگاه: جنوب غرب آمریکا و مکزیک
-
مشخصات: گرد و بشکهای شکل، خارهای بلند
-
نکته خاص: در زمان خشکسالی، ذخیره آب خوبی دارد
روش نگهداری:
-
نور: نیازمند نور کامل خورشید است.
-
آبیاری: در تابستان هر ۲ هفته یکبار کافی است.
-
ویژگی خاص: یکی از مقاومترین گونهها به خشکی.
۳. کاکتوس خار طلایی (Golden Barrel Cactus – Echinocactus grusonii)
-
زیستگاه: مکزیک
-
مشخصات: شکل کروی، خارهای زرد درخشان
-
نکته خاص: محبوب در طراحی باغهای بیابانی
روش نگهداری:
-
نور: عاشق نور مستقیم خورشید است و باید در مکان پرنور قرار بگیرد.
-
آبیاری: در تابستان هر ۲ هفته یکبار و در زمستان ماهی یکبار کافی است.
-
ویژگی خاص: بسیار مقاوم به خشکی بوده و با ظاهر چشمگیرش جلوهای خاص به دکور خانه یا باغچه میدهد.
۴. چولا (Cholla – Cylindropuntia spp.)
-
زیستگاه: جنوب غرب آمریکا
-
مشخصات: شاخههایی با خارهای قلابمانند
-
نکته خاص: خارها به راحتی به پوست یا لباس میچسبند
روش نگهداری:
-
نور: به نور شدید و مستقیم خورشید نیاز دارد.
-
آبیاری: در تابستان هر ۳ تا ۴ هفته یکبار، و در زمستان به ندرت آبیاری شود.
-
ویژگی خاص: خارهای قلابیشکل آن به راحتی به اشیا و دست میچسبند، پس هنگام جابهجایی باید با احتیاط کامل انجام شود.
۵. پریسکی (Prickly Pear – Opuntia spp.)
-
زیستگاه: آمریکا و مکزیک
-
مشخصات: صفحات صاف و تخممرغی شکل (پدل)، میوه خوراکی (تُونا)
-
نکته خاص: هم زینتی است، هم خوراکی
روش نگهداری:
-
نور: به نور غیرمستقیم و زیاد نیاز دارد و در سایه روشن بهترین رشد را دارد.
-
آبیاری: خاک باید همیشه کمی مرطوب باشد و نباید کاملاً خشک شود.
-
ویژگی خاص: به دلیل رشد سریع و برگدار بودن، یکی از بهترین گزینهها برای تکثیر و پیوند سایر گونههای کاکتوس است.
۶. کاکتوس ماهیتابهای (Bishop’s Cap – Astrophytum myriostigma)
-
زیستگاه: شمال مکزیک
-
مشخصات: بدون خار، دارای برجستگیهای ستارهای شکل
-
نکته خاص: به دلیل ظاهر خاص، در کلکسیونها محبوب است
روش نگهداری:
-
نور: به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و در محیط پرنور بهترین رشد را دارد.
-
آبیاری: در تابستان هر ۲–۳ هفته یکبار و در زمستان بسیار کم، فقط برای جلوگیری از خشک شدن کامل خاک.
-
ویژگی خاص: مقاوم به خشکی و رشد سریع، میتواند فضای باغچه و بالکن را زیبا کند و میوههای خوراکی هم تولید میکند.
۷. کاکتوس مغزی (Mammillaria spp.)
-
زیستگاه: مکزیک و جنوب آمریکا
-
مشخصات: کوچک، گلهای زیبا به شکل تاج
-
نکته خاص: گونههای بسیار متنوعی دارد
روش نگهداری:
-
نور: نور زیاد و غیرمستقیم برای رشد ایدهآل است.
-
آبیاری: در فصل رشد هر ۱۰–۱۴ روز یکبار، در زمستان بسیار کم.
-
ویژگی خاص: ظاهر منحصر بهفرد و گلهای ریز صورتی یا سفید، آن را به یک گزینه محبوب برای تزئین میز و فضای داخلی تبدیل کرده است.
۸. کاکتوس آریوکارپوس (Ariocarpus spp.)
-
زیستگاه: بیابانهای مکزیک
-
مشخصات: ظاهری زمینی و گمشونده در خاک، بدون خار
-
نکته خاص: رشد بسیار کند اما گلهایی چشمنواز دارد
روش نگهداری:
-
نور: به نور مستقیم و زیاد نیاز دارد اما در تابستان شدید، بهتر است کمی سایه ملایم داشته باشد.
-
آبیاری: بسیار کم؛ در فصل رشد هر ۳–۴ هفته یکبار و در زمستان تقریباً هیچ آبیاری نیاز ندارد.
-
ویژگی خاص: رشد بسیار کند و مقاومت بالا به خشکی، آن را برای نگهداری طولانیمدت در گلدان مناسب میکند و نیاز به توجه کم دارد.
۹. توتمپول (Totem Pole Cactus – Lophocereus schottii var. monstrosus)
-
زیستگاه: شمال مکزیک و جنوب آریزونا
-
مشخصات: بدون خار، سطح ناصاف و گرهدار
-
نکته خاص: ظاهر عجیب و منحصربهفرد
روش نگهداری:
-
نور: نور مستقیم خورشید برای رشد بهتر ضروری است.
-
آبیاری: در تابستان هر ۲–۳ هفته یکبار، در زمستان خیلی کم و فقط بهمنظور جلوگیری از خشکی کامل.
-
ویژگی خاص: تیغ ندارد و سطح صافش مراقبت را آسان میکند، مناسب فضاهای داخلی بزرگ و بالکنهای آفتابگیر است.
۱۰. کاکتوس شبباز (Queen of the Night – Peniocereus greggii)
-
زیستگاه: بیابان سونورا
-
مشخصات: ساقه نازک، گلهای شببو و بسیار معطر
-
نکته خاص: گلدهی فقط یک شب در سال
روشهای نگهداری:
- نور: کاکتوسهای بیابانی نیاز به نور مستقیم خورشید دارند. بهترین مکان برای آنها در خانه کنار پنجرههای جنوبی است.
- آبیاری: آبیاری باید کم و در فواصل زمانی طولانی انجام شود. خاک باید قبل از هر بار آبیاری کاملاً خشک شود.
- خاک: خاک مخصوص کاکتوس که دارای زهکشی بالا باشد، مناسب است.
- دما: دمای ایدهآل بین 20 تا 35 درجه سانتیگراد است.
کاکتوسهای جنگلی
این نوع کاکتوسها، مانند اپیفیلوم (Epiphyllum) و ریکرکاکتوس (Rhipsalis)، معمولاً در جنگلهای بارانی رشد میکنند و نیاز به شرایط مرطوبتری دارند. برگهای آنها نازکتر و تیغها کمتر است.
روشهای نگهداری:
- نور: نور غیرمستقیم یا سایهروشن برای این گیاهان مناسب است.
- آبیاری: نسبت به کاکتوسهای بیابانی به آبیاری بیشتری نیاز دارند، اما همچنان نباید خاک خیس بماند.
- خاک: خاکی با مواد آلی بیشتر و زهکشی مناسب برای آنها ایدهآل است.
- دما: دمای بین 18 تا 25 درجه سانتیگراد مناسبترین شرایط است.
آفات و بیماریهای رایج کاکتوسها
کاکتوسها بهرغم مقاومت بالا، ممکن است به برخی از آفات و بیماریها دچار شوند. شایعترین مشکلات شامل پوسیدگی ریشه، لکههای قارچی، و حمله حشرات مکنده مانند شته و کنه است.
پیشگیری و درمان:
- پوسیدگی ریشه: استفاده از خاک زهکشیدار و آبیاری مناسب میتواند از این مشکل جلوگیری کند. در صورت بروز، باید قسمت آسیبدیده قطع و ضدعفونی شود.
- لکههای قارچی: حذف برگهای آلوده و استفاده از قارچکش مؤثر است.
- حشرات مکنده: استفاده از اسپریهای حشرهکش طبیعی یا شیمیایی میتواند به کنترل آفات کمک کند.
تکثیر کاکتوس
تکثیر کاکتوس یکی از فعالیتهای جذاب و آسان برای علاقهمندان به این گیاهان است. روشهای مختلفی برای تکثیر کاکتوس وجود دارد که هر کدام به گونهی خاصی از کاکتوسها بستگی دارد.
قلمهزنی
این روش برای کاکتوسهایی که پاجوش تولید میکنند، مناسب است. قلمه باید از گیاه مادر جدا شده و قبل از کاشت، چند روز در سایه نگه داشته شود تا محل برش خشک شود.
کاشت بذر
برای گونههایی که گلدهی دارند و بذر تولید میکنند، میتوان بذرها را در خاک مخصوص کاشت و در محیط مرطوب قرار داد.
جمعبندی
انواع کاکتوس با ویژگیها و نیازهای متنوع خود، گیاهانی شگفتانگیز و زیبا هستند که میتوانند در هر محیطی زیبایی و سرسبزی را به ارمغان بیاورند. از انواع کاکتوسهای بیابانی مقاوم گرفته تا کاکتوسهای جنگلی حساس، هر کدام نیاز به مراقبت خاصی دارند. با رعایت اصول نگهداری و توجه به شرایط محیطی، میتوانید از رشد سالم و زیبایی این گیاهان لذت ببرید.
سوالات متداول درباره کاکتوس ها
۱. کاکتوسها چند وقت یکبار باید آبیاری شوند؟
بستگی به نوع کاکتوس و فصل دارد، اما معمولاً هر ۲ تا ۴ هفته یکبار زمانی که خاک کاملاً خشک شد باید آبیاری شوند.
۲. بهترین خاک برای کاکتوس چیست؟
خاک سبک با زهکشی بالا. ترکیبی از خاک باغچه، پرلیت، ماسه شسته و کمی پیت ماس بهترین عملکرد را دارد.
۳. چرا کاکتوس من زرد شده است؟
زرد شدن کاکتوس میتواند به دلیل آبیاری بیش از حد، نور ناکافی یا پوسیدگی ریشه باشد.
۴. کاکتوسها در چه شرایط نوری بهتر رشد میکنند؟
بیشتر کاکتوسها نور مستقیم و زیاد را ترجیح میدهند، اما برخی مانند کاکتوس کریسمس نور غیرمستقیم و فیلترشده را ترجیح میدهند.
۵. آیا همه کاکتوسها گل میدهند؟
بله، بیشتر کاکتوسها در شرایط مناسب (نور، دما، سن گیاه) گل میدهند. برخی مانند کاکتوس عیدی (کریسمس) در زمستان شکوفه میزنند.